Në muajin tetor, pritshmëritë për një rritje të konsiderueshme të pensioneve janë më të ulëta se sa shumë qytetarë mund të kishin pritur. Ekspertja e ekonomisë, Teuta Nunaj, gjatë një interviste për “Report TV”, theksoi se indeksimi i pensioneve do të jetë shumë modest dhe do të përfundojë me një rritje të mundshme deri në 3%. Kjo vlerë është bazuar në normën e ulët të inflacionit të shportës së konsumit, e cila, sipas të dhënave të fundit, nuk ka pasur një rritje të theksuar krahasuar me vitet e kaluara.
Shpjegimi i Ekspertes për Inflacionin dhe Indeksimin e Pensioneve
Në Shqipëri, indeksi i pensioneve është i lidhur ngushtë me inflacionin, veçanërisht me rritjen e çmimeve të produkteve ushqimore, pasi ato përbëjnë pjesën më të madhe të shpenzimeve të pensionistëve. Sipas të dhënave të Institutit të Statistikave (INSTAT), norma e inflacionit është rreth 2.3-2.5%, por produktet e shportës së konsumit pritet të kenë një rritje shumë të ulët, duke e mbajtur rritjen e pensioneve në një nivel modest. Kjo, sipas Nunaj, nënkupton që pensionistët do të përballen me një rritje të kufizuar të të ardhurave, që do të pasqyrohet në rritjen e pensioneve në një masë që nuk tejkalon 3%.
Ky ritëm modest i rritjes së pensioneve është në kontrast të dukshëm me periudhat e mëparshme kur, për shembull, inflacioni ka pasur një rritje të jashtëzakonshme prej 8.6%, që ishte një rast i veçantë dhe nuk pasqyron tendencat e zakonshme të ekonomisë.
Rëndësia e Fuqisë Blerëse dhe Roli i Shtetit
Një aspekt tjetër i rëndësishëm që Teuta Nunaj ka theksuar është ruajtja e fuqisë blerëse të pensionistëve. Ky është një element kyç për të siguruar që pensionistët të mund të blejnë të njëjtën sasi mallrash dhe shërbimesh, pa u prekur nga inflacioni dhe rritja e çmimeve. Kjo është e njëjtë si standardet ndërkombëtare, ku fuqia blerëse konsiderohet një tregues shumë më i saktë i mirëqenies sesa paga nominale.
Për shembull, një pagë prej 1500 eurosh në Shqipëri nuk ka të njëjtën vlerë blerëse si në shtete të tjera të Bashkimit Evropian si Italia apo Luksemburgu. Prandaj, është e rëndësishme që rritja e pensioneve të ndihmojë në ruajtjen e këtij ekuilibri dhe të sigurojë që pensionistët të mos përballen me vështirësi ekonomike për shkak të ndryshimeve në çmimet e produkteve bazë.
Roli i Shtetit në Rregullimin e Çmimeve dhe Mbështetjen e Konsumatorëve
Në lidhje me rritjen e çmimeve dhe rolin e shtetit, Nunaj theksoi se, megjithëse shteti nuk duhet të ndërhyjë në përcaktimin e çmimeve të produkteve, ai ka një rol të rëndësishëm si kontrollues i tregut. Shteti duhet të sigurojë një mbrojtje të konsumatorëve, duke luftuar abuzimet dhe duke mbajtur çmimet e produkteve të arsyeshme dhe të qëndrueshme. Rritja e çmimeve duhet të shoqërohet gjithmonë me një rritje të të ardhurave për të mbajtur ekuilibrin ekonomik dhe për të siguruar që të ardhurat e qytetarëve, përfshirë pensionistët, të jenë të mjaftueshme për të përballuar inflacionin.
Planet e Qeverisë për Paga dhe Pensione
Në lidhje me të ardhmen, qeveria ka shpallur objektiva ambicioze për rritjen e pagave dhe pensioneve. Sipas planit të qeverisë, deri në fund të vitit të ardhshëm, paga minimale pritet të arrijë në 500 euro, ndërsa pensionet më të ulëta do të shkojnë në 200 euro në muaj. Këto janë pjesë e një programi afatgjatë që synon të arrijë objektiva më të mëdha deri në vitin 2029. Sipas këtij programi, pensionet mesatare pritet të arrijnë në 400 euro dhe të mbulojnë rreth 40% të të ardhurave të fituara gjatë viteve të punës.
Për pagat, është parashikuar një rritje më e madhe, me pagën mesatare që pritet të arrijë në 1000 euro deri në vitin 2030, dhe deri në 1200 euro për sektorin publik. Këto rritje synojnë të krijojnë një ekuilibër më të mirë midis pagave dhe pensioneve, duke ndihmuar në rritjen e standardeve të jetesës për shtresat e ndryshme të shoqërisë shqiptare.
Reforma në Taksa dhe Dëmi i Biznesit të Vjetër
Një tjetër ndryshim i rëndësishëm që do të ndikojë në ekonominë shqiptare është një reformë e re e taksës së pronës, e cila do të bazohet në vlerën reale të pasurisë. Po ashtu, deri në fund të këtij viti, është planifikuar falja e detyrimeve të biznesit që kanë mbetur të papaguara për më shumë se 10 vjet. Këto reforma synojnë të stimulojnë zhvillimin ekonomik dhe të ndihmojnë në forcimin e sektorit privat dhe të investimeve të reja.
Në përgjithësi, ndonëse nuk pritet një rritje e madhe e pensioneve këtë tetor, qeveria ka tërhequr vëmendjen mbi rëndësinë e ruajtjes së fuqisë blerëse dhe planifikimin e objektivave afatgjata për të rritur standardet e jetesës për qytetarët. Rritjet e pagave dhe pensioneve që pritet të ndodhin në vitet në vijim janë një hap pozitiv drejt një ekonomie më të qëndrueshme dhe një shoqërie me më shumë mundësi për të gjithë.
