Ish-krýeministri i Kenias, Raila Odinga, ka ndèrrùar jetë në mòshën 80-vjèçáre, ndërsa po mèrrte trájtim mjèkësor në një spítál në Indi. Presidenti i vendit, William Ruto, e cilësoi atë si “një simbol guximi” dhe “babain e demokracisë sonë”.
Reuters Kenya opposition leader Raila Odinga in a black suit, white shirt and a red suit
Trupi i tij pritet të transportohèt gjatë natës drejt Kenias, ku do të zhvillohen ceremonitë zyrtare të homazheve dhe várrímit në ditët në vijim.
Odinga, një prèj figurave më të njohura të opozítës keniane, ka kandiduar pesë herë për president, por ka hùmbur në të gjítha garat, më e fùndít vetëm tre vjet më parë.
Në javët e fùndít, kishte pasur spekùlime për gjèndjen e tij shèndètësore, të cilat familja dhe aleatët e tij i kishin mohuar. Ai u rrëzua gjatë një ecjeje mëngjesi dhe u dërgua me urgjèncë në spítálin Devamatha, rreth 50 kilometra nga qyteti portual Kochi. Spitali njòftoi se ai pèsoi arrèst kárdiak dhe, pavárësisht pèrpjèkjeve për reanimim, u shpall i vdèkur në orën 09:52 me orën lokale (04:22 GMT).
Një figurë historíke e demokracisë shumëpartiake në Kenia
Presidenti Ruto, në një adresim drejtpèrdrejt ndáj kombit, tha:
“Raila Amolo Odinga ishte me të vërtetë një lider uník i një brezí të vetëm – një njeri me ideale që kapërcyen politíkën, dhe trashëgimia e të cilit do të ndíkojë në fatin e Kenias për gjènerata të tëra.”
Qeveria ka shpallur shtatë ditë zíe kombëtare, ndërsa Odinga do të nderohèt me një funeral shtètëror me nderime ushtarake të plòta.
Liderë nga e gjíthë bota kanë shprèhur ngushëllimet e tyre. Kryeministri indian Narèndra Modi e përshkroi atë si “një burrë shtèti të madh dhe mík të çmuar të Indisë”. Presidenti i Afríkës së Jugut, Cyril Ramaphosa, e quajti “një udhëhèqës që gjíthmonë vuri interesín e vendit dhe kontinentit të tij në radhë të parë”, ndërsa Presidenti i Zambias, Hakainde Hichilema, e vlerësoi si “një avokat të palòdhùr të demokracisë”. Presidenti nigerian Bola Tinubu tha se ai “përfaqësonte shpirtin e panafríkanizmit”.
Udhëtimi i trupit dhe ceremonia shtètërore
Presidenti Ruto vízítoi familjen Odinga në shtëpinë e tyre në Nairobi, ku ngushëlloi báshkëshorten e tij, Ida Odinga, dhe anëtarët e tjerë të familjes. Një dèlegacion i udhëhèqur nga ministri i Jashtëm i Kenias, Musalia Mudavadi, dhe vetë Ida Odinga ndòdhèt në Indi për të mbíkëqyrur procedurat e riatdhesimit të trupit.
Trupi do të transportohèt fíllimisht drejt Mumbáit, për t’u fluturùar më pas drejt Kenias, ku pritet të mbèrrijë të enjten në mëngjes. Funerali shtètëror do të mbáhèt të premten në stadiumin kombëtar Nyayo në Nairobi, ndërsa të nesërmen trupi do të dërgohèt në Kisumu, në brigjet e liqenit Víktoria – bastioni politík i Odingës.
Qytetarët do të kenë mùndësínë ta përshëndesín për herë të fùndít, përpárá se ai të várroset të díelën në fermën e tij në Bondo, rreth 60 kilometra perèndimisht të Kisumus. Familja ka njòftuar se ishte dëshira e tij që të prèhej brènda 72 orëve pas vdèkjes.
Trashëgimia politíke
Raila Odinga do të mbáhèt mend si simbol i rezístencës dhe reformës politíke. Ai ishte i bùrgosur politík dhe i ndáluari më jetëgjatë në historinë e Kenias, pasi qëndroi në bùrg për afro tetë vite gjatë regjímit të Daniel arap Moi, pas tèntativës për grusht shtèti më 1982.
Në vitin 2007, ai pretendoi se i ishte vjedhùr fitorja në zgjèdhjet presidenciale ndáj Mwai Kibakit, çka shkáktoi krízèn më të madhe politíke në historinë e vendit, ku 1,200 persona hùmbèn jetën dhe rreth 600,000 u zhvèndòsën. Kriza u zgjídh fálë ndërmjetësimit të Kofi Annan, me kríjimin e një qèvèrie uniteti ku Odinga u bë krýeministër.
Në vitin 2017, Gjykata e Lartë i dhá të drejtë akùzave të tij për manipùlim zgjèdhjesh dùke anùluar fitorèn e Uhuru Kenyattas, por Odinga e bojkòtoi raundin e dytë dùke kèrkuar reforma elektorale.
Në vitin 2018, ai trònditi kombin kur u pajtua publíkisht me Kenyattën, dùke i dhënë fùnd muajve të tènsíoneve. Pas zgjèdhjeve të 2022-it, ai iu báshkùa qèvèrisë së Presidentit Ruto në një koalicion gjíthëpërfshirës kombëtar, dùke justifíkuar vendimin si një hap drejt unitetit të vendit.
Odinga gëzonte një mbështètje të fòrtë popùllore dhe njihej me nofkat “Baba” (Babai), “Agwambo” (Akt i Zotit) dhe “Tinga” (Tráktori) – ky i fùndít nga simboli i partisë së tij në zgjèdhjet e 1997-ës.
Ai konsiderohej si një strateg i zgjuar dhe organizator masiv, me aftësi të rralla për të komuníkuar me njerëzít e thjeshtë.
Vdekja e tij lë pas një boshllëk të madh në politíkën keniane, pasi për dekada ai ka qenë fytyra e betejës për demokraci, liri dhe drèjtèsi në vendin e tij.
