LISBONË, Portugali — Portugalia ka shpallur dite zie hùmbi një nga figurat e sáj më të rèndësishme të 60 viteve të fùndít. Francisco Pinto Balsemão, ish-Kryeministër i vendit gjatë një periudhe të trazuar post-revolucionare dhe themelues i perandorisë mediatíke Impresa, ka ndèrrùar jetë në mòshën 88-vjèçáre. Vdekja e tij ndòdhi të martën në mbrëmje, por shkáku nuk u bë i ditur nga Zyra e Presidentit portugez dhe grupi Impresa.
Presidenti portugez, Marcelo Rebelo de Sousa, e përshkroi Pinto Balsemão si “një nga figurat më të rèndësishme të 60 viteve të fùndít” në Portugali.
Kárríera Politíke: Drejtimi i Vendit Në Kohë Turbùllirash
Pinto Balsemão, báshkëthemelues i Partisë Social Demokrate (Social Democrats), u zgjodh Kryeministër në vitin 1981 për të zèvendësuar Francisco Sá Carneiro, i cili u vra në një áksídent ajror në rrethana misterioze, në mes të trazírave politíke pas grushtit të shtètit të vitit 1974.
Pinto Balsemão pranoi postin e Kryeministrit, dùke drejtuar qèvèrinë e tetë të Portugalisë në pesë vjet. Ai e përshkroi márrjen e detyrës si “gjënë më të vèshtírë që kam bërë ndonjëherë”.
Përballë kritíkave të ashpra brènda partisë së tij dhe tènsíoneve në koalicion, ai dhá dorëhèqjen në mesín e vitit 1983.
Trashëgimia e Reformave
Megjíthëse shërbeu për një kohë të shkùrtër, trashëgimia e Pinto Balsemão si reformator përfshin:
- Revisionin Kushtètues (1982): Ai udhëhoqí rishíkimin e Kushtètutës, dùke hèqur disa tipare ideologjíke të majta të vèndòsura pas vitit 1976 dhe dùke lirùar ekonominë nga kòntròlli i centralizuar.
- Negociatat me BE-në: Ai nègòcioi me Komunitetin Ekonomík Europian (sot BE) termat për anëtarësimin e Portugalisë në bllok, që u realizua në vitin 1986.
Perandoria Mediatíke Dhe Lufta Për Fjalën e Lirë
Pas lárgimit nga politíka e linjës së parë, Pinto Balsemão iu përkushtua ndërtimit të perandorisë së tij mediatíke, dùke u bazuar te gazeta e përjavshme “Expresso”, të cilën e kishte themeluar në vitin 1972.
- “Expresso” dhe Roli Gjatë Díktaturës: E modèluar sipas gazetave të përjavshme britaníke, “Expresso” kontribuoi në rrëzímin e regjímit díktatorial me gazetarinë e sáj investigative dhe píkëpamjet liberale, pavárësisht censurës së rreptë.
- Themelimi i Impresa-s: “Expresso” u bë themeli i grupit mediatík Impresa, i cili në kùlmin e tij përfshinte më shumë se 30 gazeta, revista, televízíone private (përfshirë S.I.C. në 1992, kanáli i parë privat i vendit) dhe kanále ònlíne.
Pinto Balsemão e përmblòdhi misionin e tij jetësor me fjalët: “Nga gjíthçka që kam bërë në jetë, tema konstante dhe qèllimi krýesor ka qenë… lufta për lirinë e shprèhjes në përgjíthësi dhe, në veçánti, e drejta për të ínfòrmuar dhe për t’u ínfòrmuar.”
Ai i mbijetoi gruas së tij të dytë, Mercedes, pesë fèmíjëve dhe nipërve e mbesave të tij.
