Pas disa ditësh të ngrohta dhe me diell, të cilat kanë krijuar përshtypjen e një fundvjeshte më të butë se zakonisht, situata meteorologjike në Shqipëri pritet të ndryshojë në mënyrë të konsiderueshme. Sipas sinoptikanes së njohur Tanja Porja, duke nisur nga e marta vendi do të përballet me një përkeqësim të fortë të motit, me reshje të dendura, stuhi dhe rrebeshe të vazhdueshme që mund të zgjasin disa ditë.
Ky ndryshim i papritur, që vjen pas temperaturave të larta për muajin nëntor, do të shënojë fillimin e një periudhe të paqëndrueshme atmosferike që pritet të zgjasë deri në fund të muajit. Ekspertët paralajmërojnë se qytetarët duhet të përgatiten jo vetëm për reshje mbi normalen, por edhe për një rënie të mprehtë temperaturash dhe për mundësi dëbore në zonat malore.
Ditët e ngrohta marrin fund: deri të hënën temperaturat mbeten të larta për stinën
Sipas Porjes, deri të hënën vendi do të vazhdojë të gëzojë një mot të qëndrueshëm dhe relativisht të ngrohtë. Temperaturat maksimale do të prekin vlerat 26–27°C në zonat e ulëta dhe bregdetare, ndërsa mëngjeset do të jenë të freskëta, tipike për periudhën e vjeshtës së vonë. Kjo kontrast i temperaturave – mëngjes i freskët dhe mesditë e ngrohtë – është karakteristikë e stinës, por vlerat e larta janë të pazakonta për nëntorin.
Por sipas meteorologëve, kjo situatë do të zgjasë shumë pak.
E marta sjell një kthesë të fortë: nis stuhia e reshjeve
Tanja Porja ka theksuar se duke nisur nga e marta një sistem i fuqishëm frontal do të prekë territorin shqiptar, duke sjellë reshje të dendura shiu që do të zgjasin 4 deri në 5 ditë. Kjo periudhë me stuhi do të jetë e pandërprerë dhe do të shoqërohet me rrebeshe afatshkurtra, erë të fortë dhe ulje të ndjeshme temperaturash brenda pak orëve.
Sipas sinoptikanes:
- Intensiteti i reshjeve do të jetë i lartë, sidomos në zonat bregdetare.
- Shiu do të bjerë pa ndërprerje, në formën e rrebesheve të shpeshta.
- Era do të jetë e fortë, duke shtuar ndjesinë e ftohtit dhe rrezikun e dallgëzimeve në det.
- Temperaturat do të bien me 8–10 gradë brenda 24 orëve.
- Ky ndryshim i beftë do të shënojë hyrjen e vendit në një periudhë tipike të dimrit të hershëm.
Zonat më të rrezikuara: Vlorë dhe Durrës nën lupën e sinoptikanëve
Porja paralajmëron se situata mund të bëhet problematike në disa zona të vendit, ku reshjet pritet të jenë jo vetëm intensive, por edhe të shtrira në kohë. Vlorë dhe Durrës janë dy qytetet që konsiderohen më të ekspozuara për shkak të:
- rrjetit të madh hidrográfik,
- infrastrukturës së ngarkuar,
- dhe predispozitës së lartë ndaj përmbytjeve.
Në këto zona, pritet që rreshjet të kapërcejnë normat mujore të nëntorit, duke rritur rrezikun për:
- grumbullime uji,
- vështirësi në qarkullim,
- përmbytje të tokave bujqësore,
- dhe probleme me sistemet e drenazhimit.
Autoritetet lokale pritet të marrin masa paraprake për të evituar situatat e rënda.
Dëborë në zonat malore pas datës 18 nëntor
Për ata që presin shenjat e para të dimrit, Tanja Porja sjell lajmin se pas datës 18 nëntor pritet të ketë reshje dëbore në të gjitha zonat malore të vendit. Ndryshe nga herët e tjera, kur dëbora shfaqej fillimisht në zonën verilindore, këtë vit pritet që:
- dëbora të prekë të gjithë brezin malor,
- reshjet të jenë më të dendura,
- dhe temperaturat të qëndrojnë disa gradë nën mesataren e viteve të fundit.
Kjo situatë tregon se dimri po afron me ritme të shpejta dhe se vendi mund të përballet me një sezon më të acartë se vitet e mëparshme.
Dy sisteme të fuqishme stuhish: njëra pas tjetrës
Një element i rëndësishëm i paralajmërimit të Porjes është fakti se vendi mund të preket:
jo nga një, por nga dy sisteme të fuqishme stuhish, që mund të vijnë me diferencë shumë të vogël kohore.
Kjo do të thotë se reshjet, era dhe uljet e temperaturave mund të zgjasin gjatë dhe të ndikojnë në mënyrë të ndjeshme në sasínë totale të reshjeve të vitit. Në shumë zona, reshjet e këtij fundmuaji mund të kapërcejnë normat shumëvjeçare të nëntorit.
Rekomandime për qytetarët: çfarë duhet të keni parasysh?
Porja ka dhënë disa këshilla praktike për qytetarët, duke theksuar se është e rëndësishme të shfrytëzohen ditët me diell deri të hënën dhe më pas të bëhet kujdes i shtuar.
Ja disa prej sugjerimeve kryesore:
1. Planifikoni me kohë udhëtimet
Reshjet e dendura mund të shkaktojnë vështirësi në qarkullim, ndaj është e rëndësishme që:
të shmanget udhëtimi gjatë orëve të pikut të stuhisë,
të përdoren rrugë të sigurta dhe të çertifikuara,
të ndiqen njoftimet e autoriteteve në kohë reale.
2. Kontrolloni sistemet e ujërave në shtëpi
Në zonat e rrezikuara, rekomandohet:
të pastrohen kanalet e çative,
të kontrollohen bodrumet dhe garazhet,
të shmangen pajisjet elektrike në ambiente të lagështa.
3. Kujdes për fëmijët dhe të moshuarit
Luhatjet e temperaturës dhe i ftohti i beftë mund të ndikojnë shëndetin e tyre, ndaj është e rëndësishme të:
sigurohet veshja me shtresa,
shmangen ekspozimet e gjata në shi,
dhe të mbahet ambienti i brendshëm i ngrohtë.
4. Mos e nënvlerësoni motin në det
Era e fortë dhe dallgëzimet e larta mund të krijojnë rrezikshmëri për peshkarexhat dhe mjetet e vogla detare.
Një fund nëntor që paralajmëron dimrin e vërtetë
Sipas Tanjes Porja, ky fundnëntor nuk do të jetë thjesht një periudhë e zakonshme me reshje, por një prelud i vërtetë i dimrit që po afrohet. Me reshje të dendura, ulje temperaturash, dëborë në zonat malore dhe dy sisteme të fuqishme stuhish, vendi ynë duhet të përgatitet për një periudhë të gjatë me mot të paqëndrueshëm.
Qytetarët këshillohen të jenë të kujdesshëm, të informuar dhe të marrin masat e nevojshme për të përballuar me siguri situatat që mund të krijohen.